Burgerparticipatie in veiligheid is een populair en veelvormig fenomeen. Er zijn burgers die de moed hebben om in te grijpen wanneer er wat mis gaat op straat. Maar ook ontstaan er steeds meer Whatsapp groepen waarmee buurtbewoners de politie én elkaar op hoogte stellen wanneer ze iets verdachts zien in hun buurt. Denk ook aan burgersurveillanten en projecten waarin burgers samen met de politie de belangrijkste problemen in de wijk benoemen en de aanpak daarvan prioriteit krijgt of burgers, die als vrijwilliger in dienst gaan bij de politie.
Het tijdschrift Justitiële verkenningen beschrijft deze vormen van burgerparticipatie en analyseert hun achterliggende redenen en effecten, in een themanummer. In dat themanummer zijn ook twee artikelen van onderzoekers verbonden aan de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken, namelijk Vasco Lub en Erik Snel. Lub kijkt in zijn artikel naar de ontwikkeling, mechanismen en morele implicaties van buurtwachten. Eerder heeft hij daar in het kader van de Kenniswerkplaats een studie over uitgebracht. Snel gaat in het artikel, dat hij samen met Mohamed Boutasmit schreef, in op het fenomeen buurtsurveillance en hoe die door jongeren in de Haagse Schilderswijk wordt ervaren.
Andere interessante bijdragen zijn onder andere het artikel van Marc Schuilenburg over het Rotterdamse project “Buurt bestuurt” in Hillesluis, waarin hij vooral ingaat op hoe de lokale overheid deelneemt aan Buurt Bestuurt en welke implicaties dit heeft voor de effectiviteit van burgerparticipatie. In de afsluitende bijdrage aan het themanummer betoogt Jan Terpstra dat niet alle vormen van burgerparticipatie onschuldig zijn. Immers, we moeten ook anonieme klagers die hun gal op internet spuien als burgerparticipanten beschouwen. Evenals groepen als Soldiers of Odin die een klopjacht hielden op een asielzoeker die vrouwen zou lastig hebben gevallen. Dergelijke voorbeelden worden in beschouwingen over burgerparticipatie en veiligheid vaak gemist.
Aanvullende informatie over het themanummer is te vinden op de website van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum.