Lokale overheden experimenteren met verschillende vormen van participatie om burgers te betrekken bij publieke besluitvormingsprocessen. Deze pogingen om een ‘brug te slaan’ tussen overheden en burgers slagen er tot nu toe niet in om alle burgers in gelijke mate aan te trekken. Het blijkt dat vooral praktisch opgeleide burgers ondervertegenwoordigd zijn in alle vormen van participatieve democratie. Zowel wetenschappers als deskundigen waarschuwen dat het vergroten van de mogelijkheden voor burgerparticipatie negatieve gevolgen kan hebben voor groepen die niet participeren en daardoor de sociale ongelijkheid kan vergroten. Deze ondervertegenwoordiging wordt voornamelijk toegeschreven aan individuele of groepskenmerken zoals een gebrek aan tijd, geld, sociale contacten of politieke kennis. Er wordt minder wetenschappelijke aandacht besteed aan factoren van het participatieproces zelf. Recent onderzoek, mede gefinancierd door de Kenniswerkplaats, wijst erop dat de omgang met emoties een belangrijke rol spelen in participatieprocessen. Daarom richt dit onderzoek zich op het beter begrijpen van de rol van emoties binnen participatieprocessen, en hoe dit sociale ongelijkheid beïnvloed.
We zullen die vraag beantwoorden door ons te richten op de perspectieven van zowel burgers als ambtenaren. Meer specifiek zal het project zich concentreren op onderzoeksvragen als:
- Wat zijn de dominante ‘emotieregels’ van burgerparticipatie?
- Hoe wordt dit ervaren door verschillende groepen, en hoe geeft dit vorm aan hun (non-)participatie?
- Welke strategieën gebruiken ambtenaren om met emoties om te gaan in participatieprocessen, en hoe hangt dit samen met hun eigen achtergrond?
- Hoe kunnen we meer inclusieve participatieprocessen ontwikkelen en implementeren die recht doen aan de emotionele repertoires van verschillende sociale groepen?
Om deze onderzoeksvragen te beantwoorden zal het project gebruik maken van een mixed-methods aanpak. In de eerste fase zal kwalitatief onderzoek (interviews, focusgroepen en etnografische observaties) worden toegepast om een diepgaand inzicht te krijgen in de geleefde ervaringen en perspectieven van burgers en ambtenaren met betrekking tot de rol van emoties in participatie. We focussen hierbij op twee Rotterdamse wijken. De verkregen inzichten voeden de tweede fase, waarin enquêtes en survey-experimenten zullen worden toegepast om de relevantie en verklarende waarde van de verkregen inzichten voor sociale ongelijkheid in participatie te toetsen.
Voor vragen over dit project kunt u terecht bij:
Dr. Vivian Visser – visser@essb.eur.nl
Promovenda Roos Keller – keller@essb.eur.nl